کولیت روده بیماری است که روده بزرگ یا کولون شما را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری باعث تحریک و تورم ناحیه موردنظر شده و در نهایت منجر به زخم هایی می شود که در آستر داخلی روده ظاهر می شوند.
کولیت روده نوعی بیماری التهابی روده است، اما با سایر بیماری هایی که علایم مشابه ای با آن دارند، مانند بیماری کرون یا سندروم روده تحریک پذیر تفاوت دارد. هنوز هیچ درمانی برای آن وجود ندارد، و افراد معمولا علایم آن را در سبک زندگی و رژیم غدایی که دارند تجربه می کنند. با این حال، درمان های صحیح می توانند به شما کمک کنند تا بر روی این بیماری تمرکز شوید و با آن مقابله کنید.
علت کولیت روده
این بیماری زمانی ظاهر می شود که در سیستم ایمنی بدن شما اشتباهی رخ می دهد. معمولا این بیماری در ابتدا مثل سرماخوردگی معمولی در بدن شما خودش را نشان می دهد. اما وقتی شما به کولیت روده مبتلا می شوید، سیستم ایمنی شما فکر می کنند که باکتری ها مواد خوبی در روده شما بوده و سلول هایی که در کولون تان هستند، مزاحم است. گلبول های سفید خونی که معمولا از بدن شما در برابر آستر روده محافظت می کنند، باعث ایجاد التهاب و زخم می شوند.
پزشکان مطمئن نیستند که چرا افراد به این وضعیت مبتلا می شوند. ژن های شما ممکن است در آن نقشی داشته باشند – این بیماری گاهی در خانواده ها به صورت مسری انتقال می شود. عوامل محیطی دیگری نیز ممکن است باعث ابتلا شدن شما به این بیماری شوند. تا کنون، تحقیقات انجام شده دلیل روشنی برای کولیت روده کشف نکرده اند.
چیزهای دیگر، مانند غذا و استرس، باعث ایجاد آن نمی شوند، اما می توانند باعث بروز علایم آن شوند.
آیا کولیت روده کشنده است؟
بیماری های مانند کولیت روده کشنده نیستند, ولی می توانند بسیار اذیت کننده باشند و منجر به عوارضی در سیستم بدنی شما شوند. عوارضی که علاوه بر رنج و درد بسیار، می توانند زندگی نرمال شما را با دشواری هایی روبه رو کنند و از لحاظ روحی و جسمی شما را تحت تاثیر قرار دهند. درد و به حدی زیاد می شوند که بیماران در مراجعه به پزشک تقاضا می کنند روده آنها را از بدن شان بیرون بیاورند تا از این بیماری رهایی پیدا کنند.
بیماری کولیت روده به مرگ منتهی نمی شود, ولی تمام روده شما را آلوده می کند و قطر روده شما از حالت عادی بزرگتر می شود و دیگر دارو جوابگوی شما نیست. تنها راه حل و درمان آن عمل جراحی است که اگر جراحی انجام نشود، ممکن است جان بیمار در چند روز آینده به خطر بیفتد.
برای پیشگیری کولیت روده استفاده از دارو تاثیرگذار است و باید به صورت دائم داروهای مخصوص را استفاده کنید.
علائم کولیت روده
علامت اصلی کولیت رده یا کولیت اولسروز اسهال خونی است. ممکن است یک سری چرک در مدفوع شما نیز وجود داشته باشد. مشکلات دیگر عبارتند از:
- درد شکم
- به صورت ناگهانی کولون شما خالی می شود.
- کاهش وزن
- احساس خستگی
- تب
- کم آبی
- درد و سوزش مفصلی
- زخم معده
- درد چشم، وقتی به یک چیز نورانی نگاه می کنید
- کم شدن تعداد گلبول های قرمز خونی، کم خونی
- زخم پوستی
- بعد از دستشویی احساس می کنید که روده و کولون شما کاملا خالی نشده
- بیدار شدن و راه رفتن در شب
- عدم توانایی دفع مدفوع
علائم می توانند کاملا از بین بروند و دوباره ظاهر شوند. گاهی اوقات شما را تا هفته ها یا چند سال اذیت می کنند.
سایر بیماری های گوارشی می توانند برخی از این علائم را داشته باشند. بیماری کرون نیز باعث ایجاد التهاب می شود، اما در ناحیه های دیگر دستگاه گوارش شما اتفاق می افتد. کولیت روده تنها روده بزرگ شما و تنها بخش داخلی آن را تحت تاثیر قرار می دهد. سندرم روده تحریک پذیر برخی از علایم مشابه کولیت روده را دارد، اما باعث ایجاد التهاب و زخم نمی شود. در عوض، این مشکلی در ماهیچه روده شما است.
چگونه بیماری روده را بشناسیم
دکتر شما با انجام آزمایش های مختلف بیماری روده شما را از سایر بیمارهای گوارشی نشخیص می دهد. آزمایش خون می تواند کم خونی یا التهاب روده شما را نشان دهد.
آزمون های نمونه مدفوع می توانند به پزشک شما کمک کنند تا عفونت یا انگل روده را رد کند همچنین می تواند نشان دهد که آیا در مدفوع شما خون وجود دارد (خون در مدفوع) که شما نمی توانید ببینید.
پزشک با کمک سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر میتواند به صورت دقیق قسمت پایین روده شما را معاینه کند. او یک لوله انعطاف پذیر را از پایین به داخل روده پایینی شما قرار می دهد. این لوله دارای نور و دوربین کوچکی در انتهای آن است. دکتر شما همچنین ممکن است از یک ابزار کوچک برای برداشتن قسمتی از آستر روده کوچک شما استفاده کند. به این ابزار بیوپسی می گویند که متخصص نمونه را با کمک یک میکروسکوپ معاینه می کند.
کولونوسکوپی نیز همان فرآیند سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر است، با این ابزار پزشک شما می تواند به کل کولون شما نگاه کند نه تنها بخش پایینی آن. او ممکن است در حین انجام کولونوسکوپی، یک رنگ آبی را در داخل روده شما اسپری کند. این حالت کروم آندوسکوپی نامیده می‌شود و به پزشک اجازه می دهد تا مشاهده کند که کدام بخش از روده متاثر از کولیت روده است.
در تشخیص این بیماری، اشعه ایکس یا لیزر کم تر رایج است، اما ممکن است پزشک از شما بخواهد که در موارد خاصی یکی از آن ها را امتحان کنید.
درمان کولیت روده
درمان کولیت روده دو قدم اصلی دارد. اولین قدم این است که علائم شما را تسکین دهد و به کولون شما فرصت دهد تا التیام پیدا کند. دومین قدم این است که از موارد ناگهانی بیشتر پیشگیری کند. ممکن است به ترکیبی از تغییرات رژیم غذایی، دارو یا جراحی نیاز داشته باشید تا به این اهداف دست یابید.
رژیم غذایی: غذا باعث کولیت روده یا اولسروز نمی شود، اما برخی از انواع غذاها می توانند باعث بدتر شدن علائم آن شوند. ممکن است غذاهای نرمی را پیدا کنید که به اندازه غذاهای ادویه دار و تند شما را ناراحت نکند. اگر نمی توانید قند موجود در شیر را به نام لاکتوز هضم کنید (به این معنی که شما نسبت به لاکتوز حساس هستید)، ممکن است پزشک تان بگوید از محصولات لبنی خودداری کنید. برای اینکه مطمئن شوید که ویتامین ها و مواد مغذی کافی به بدن تان می رسد و میان وعده های غذایی خوبی را دریافت می کنید، ممکن است دکتر شما یک برنامه غذایی پر پروتئین، با کالری بالا را به شما توصیه کند که فیبر پایینی داشته باشند.
دارو: پزشک شما ممکن است انواع مختلفی از داروها برای برای درمان تان تجویز کند از جمله:
- آنتی بیوتیک برای مبارزه با عفونت ها و پیشگیری از زخم های روده بزرگ
- داروهای پزشکی برای کاهش التهاب در کولون و کنترل علایم شما. ممکن است با دکتر شما با یک داروی خاص به نام aminosalicylates درمان شما را شروع کند. اگر آن ها کار نکنند و یا علایم شما شدیدتر شود، ممکن است پزشک شما نوع دیگری از داروهای ضدالتهاب، کورتیکواستروئید را تجویز کند.
- meds برای متوقف کردن حمله سیستم ایمنی بدن به روده بزرگ کمک می کند.
- بیولوژیک ها نیز داروهایی هستند که از پروتئین ها در سلول های زنده به جای مواد شیمیایی ساخته می شوند. این داروها برای افراد مبتلا به کولیت اولسروز شدید مناسب هستند.
جراحی: اگر درمان های دیگر موثر نباشند یا کولیت روده شدید باشد، ممکن است برای برداشتن کولون نیاز به جراحی داشته باشید (کلکتومی).
تقویت پرزهای روده
تقویت پرزهای روده
پرزهای روده یا ویلی، زایده هایی به شکل انگشت هستند که در سطح اپیتلیال در دیواره روده ظاهر می شوند. طول این پرزها ۰/۵-۱/۶ میلی متر بوده که از ریزپرزهایی تشکیل شده اند.
پرزهای روده منجر به بالا رفتن سطح داخلی دیواره روده می شوند و با این کار، سطح جذب افزایش می یابد. زیاد شدن سطح منجر به عملکرد جذب بالای مواد مغذی مثل مونوساکاریدها و اسیدهای آمینه از سطح نیمه تراوای پرز می شود. در واقع این زیاد شدن سطح جذب، مسیر مولکول های جذب شونده را کم می کنند. پرزهای روده با رگها در ارتباط هستند و به وسیله آنها مواد مغذی را جذب کرده و با کمک خون به بقیه اندام های بدن می رسانند.
در بدن انسان، پرزها سطح جذب روده ای را ۳۰ تا ۶۰ برابر زیاد می کنند که آن منجر به بالا رفتن عملکرد جذب مواد مغذی لومن می شود.
بیماری سلیاک یا اسپروی سلیاک یک اختلال خودایمنی روده باریک با زمینه ژنتیکی است. در این بیماری گوارشی پرزهای روده باریک صدمه دیده و جذب مواد مغذی با اختلال روبه رو می شود. اگر افرادی به سلیاک پروتئینی از گروه گلوتن که در برخی از غلات مانند گندم، جو، چاودار و گاه جوی دوسر هستند مبتلا شوند، نشانه های اذیت کننده ای در بدن آن ظاهر خواهد شد. سیستم ایمنی بدن در برابر آن عکس العمل نشان می دهد و واکنش التهابی ایجاد شده باعث ضعیف شدن پرزهای روده و کم شدن فعالیت آنزیم های روده می شود.
برای تقویت پرزهای روده در این حالت می توانید از یک رژیم سفت و سخت بدون گلوتن استفاده کنید، که درصد زیادی از این بیماران با این روش می توانند زندگی نرمالی را در پیش داشته باشند. فرآیند بهبود در عرض دو یا سه هفته خود را نشان می دهد. پس حذف کامل گلوتن از رژیم غذایی تنها انتخاب درمانی موثر برای این مورد است که باید تا آخر عمر آن را رعایت کنید.
چه غذایی برای تقویت روده خوب است؟
مارچوبه، موز، لوبیا و سیر از جمله مواد غذایی خوب برای تقویت روده هستند. در دستگاه گوارش هزاران میکروارگانیسم هستند که سلامتی کل بدن و به ویژه روده ها به آنها بستگی دارند. این میکروارگانیسم ها اگر به صورت متعادلی در بدن شما باشند باعث مبارزه با باکتریها و سم های خطرناک می شوند و افزایش جذب مواد غذایی را در بدن تان باعث شده و سیستم ایمنی بدن شما تقویت می شود.
تعادل در میکروارگانیسم ها همینطور باعث از بین رفتن التهاب، تنظیم انسولین و تقویت وضعیت روحی و ذهنی انسان می شود.
برای رسیدن به این تعادل لازم است که یک رژیم غذایی سالمی را برای خودتان انتخاب کنید. به خصوص مواد گیاهی نقش بسیار مهمی در این باره دارند و تقویت روده با این مواد غذایی گیاهی سریعتر و قدرت هضم مواد بیشتر می شود.
مارچوبه دارای سطح زیادی از اینولین است. اینولین یک فیبر غیرقابل هضم است که به منزله یک پروبیوتیک، یک نوع ماده مغذی عمل کرده و باکتری های مفید دستگاه گوارش را تغذیه می کند. همچنین دارای ویتامین B جامد و سطوحی از آنتی اکسیدان هایی است که با التهاب مبارزه می کند. اگر احتمال مبتلا شدن به بیماریهای گوارشی را در خود دارید حتما از مارچوبه استفاده کنید.
موز دارای یک نشاسته مقاومی است که دستگاه گوارش نمی تواند این نوع نشاسته را هضم کند، اما باکتری های سالمی که در روده هستند از این نشاسته تغذیه می کنند. موز باعث آرام شدن معده نیز می شود و و همچنین جزء رژیم غذایی BRAT (که شامل موز، برنج، سیب، نان برشته) است که برای کمک به کم شدن اسهال و مشکلات معده موثر است.
لوبیا نیز پر از نشاسته مقاوم است که باکتری های سالم روده از آن تغذیه می کنند. تمام انواع لوبیا دارای قدرت پروبیوتیک می باشند.
سیر هم برای گوارش بسیار خوب است و دارای سطح بالایی از فیبر اینولین غیرقابل هضم است که باکتری های سالم روده را تغذیه می کند.
